Złoto a kryptowaluty

Dwa aktywa, na których wycenę mają wpływ różne czynniki. Kryptowaluty to aktywa wirtualne a złoto jest materialne. Różnią się one potencjałem zarabiania i ryzykiem inwestycyjnym.

Charakter kryptowalut

Rynek kryptowalut powstał w 2009 roku. Zaczęło się od bitcoina, za którego wykreowanie jest odpowiedzialna anonimowa osoba o pseudonimie Satoshi Nakamoto. Rynek ten przeszedł różne koleje losu - od stabilizacji, po hossę i gwałtowny spadek notowań. Tylko niewielki odsetek inwestujących w tym wirtualnym świecie odniósł sukces finansowy.

Kryptowaluty nie są oparte na żadnym aktywie fizycznym ani finansowym. Ich cena zależy od sentymentu na rynku a ten jest zmienny i niejednokrotnie nieprzewidywalny. Jest to rynek wysoce spekulacyjny, gdzie często trudno zidentyfikować fundamentalne czynniki mające wpływ na popyt i podaż.

Inwestor kupując kryptowaluty nie otrzymuje fizycznego aktywa lecz zapis w globalnym, zdecentralizowanym rejestrze blochchain, który jest łańcuchem powiązanych bloków, zawierającym informacje o zawartych transakcjach. Kryptowaluty mogą być również przechowywane w dedykowanym wirtualnym portfelu. Wprawdzie wykorzystywana tu kryptografia daje najwyższy stopień zabezpieczenia, jednak wytrwani hakerzy mogą podstępem uzyskać dostęp do giełdy, aby wykraść kryptowaluty. Odzyskanie utraconych środków jest praktycznie niemożliwe.

Zdarza się, że upada giełda kryptowalut z powodu złego zarządzania, niewłaściwego zabezpieczenia aktywów, włamania i kradzieży lub oszustwa właścicieli. Wówczas aktywa inwestorów mogą ulec przepadkowi. Wiele giełd jest ulokowanych w krajach o liberalnym prawie, niejednokrotnie dalekim od standardów, jakie znamy i nie wiadomo kto prowadzi takie biznesy. Odnalezienie sprawcy sprzeniewierzenia naszej własności, prowadzenie postępowania śledczego czy sądowego jest skazane na porażkę. W przypadku złota jego bezpieczeństwo zależy tylko od właściciela.

Złoto kontra kryptowaluty

Znamy czynniki mające wpływ na notowania złota – sytuacja gospodarcza i geopolityczna na świecie, siła dolara amerykańskiego, cena ropy naftowej, stopy procentowe, inflacja, rentowności obligacji, sytuacja na giełdach papierów wartościowych, aktywność banków centralnych czy wydarzenia nadzwyczajne.

Złoto chroni przed skutkami kryzysu i inflacją, czego nie można udowodnić jednoznacznie w przypadku kryptowalut. W przypadku spadku notowań złota dalej je posiadamy w niezmienionej ilości i postaci. Należy dodać, że złoto nie może potanieć poniżej kosztów produkcji, które wynoszą średnio 1300 USD/oz. Zasoby złota są ograniczone a produkcja mało elastyczna. Natomiast pieniądz wirtualny jest ciągle kreowany - obecnie co 10 minut wydobywanych jest 6,25 bitcoinów, co oznacza, że ich podaż ciągle rośnie.

Rynek kryptowalut jest wysoce spekulacyjny, gdzie występują nieoczekiwane, nieraz nagłe, zmiany cen, nie zawsze możliwe do przewidzenia. Kursy tego rodzaju aktywów mogą zmieniać się dynamicznie wskutek euforii, paniki, chciwości, ignorancji lub manipulacji. W efekcie notowania kryptowalut mogą w krótkim czasie obniżyć się do bardzo niskiego poziomu, nawet bliskiego zeru.

Kupując złoto otrzymujemy kruszec do ręki, możemy więc dysponować nim dowolnie bez pośredników. Daje to również satysfakcję z posiadania cennego metalu. Możemy wybrać odpowiadający nam sposób przechowania złota, np. w skrytce bankowej, u dealera albo zabrać je do domu a jak je zabezpieczymy, będzie zależeć od naszej inwencji. Złote sztabki czy monety można podarować drugiej osobie lub przekazać w formie spadku. Tymczasem w przypadku kryptowalut należałoby dokonać odpowiedniej zmiany w rejestrze giełdy lub portfelu, co może być skomplikowanym i kosztownym procesem.

Bez względu na upływ czasu złoto pozostanie takim samym aktywem. Tymczasem kryptowaluty mają ustalony czas istnienia, np. w przypadku króla kryptowalut jest to rok 2134, kiedy zostanie wydobytych 21 mln bitcoinów i system przestanie działać.

Obecne szyfrowanie w rejestrze blockchain jest nie do złamania. Nadchodzi jednak era komputerów kwantowych, dla których wszelkie szyfry będą do złamania. To zniszczyłoby rynek kryptowalut. Takie zamieszanie nie powinno mieć istotnego wpływu na rynek złota, na którym transakcje są zawierane na fizycznym metalu.

Rynek kryptowalut nie jest uregulowany, jak rynek finansowy, więc aktywa inwestorów nie mają zapewnionej ochrony. Należy więc liczyć się z możliwością utraty posiadanych walorów. Takie przepadki już miały miejsce.

Na rynek kryptowalut niechętnie patrzą rządy, banki centralne, instytucje zajmujące się zapobieganiem praniu pieniędzy, co grozi wprowadzeniem urzędowych restrykcji i w konsekwencji pozbawieniem sensu inwestowania. Tymczasem obrót metalami szlachetnymi jest uregulowany. Legalnie działający dealerzy, jak Mennica Mazovia, są wpisani na listę podmiotów prowadzących działalność kantorową prowadzoną przez prezesa NBP, co zapewnia bezpieczeństwo transakcji.

Od zysków ze sprzedaży kryptowalut inwestor jest zobowiązany zapłacić podatek. Natomiast w przypadku złota obowiązek podatkowy wygasa po upływie 6 miesięcy od zakupu sztabek lub monet bulionowych.

Czasy współczesne

Do końca 2020 roku niewielkie znaczenie dla notowań kryptowalut miała sytuacja w gospodarce, geopolityce lub ceny strategicznych surowców.

Jednak w ostatnich latach odnotowujemy przypadki, kiedy sytuacja na świecie wywiera znaczący wpływ na notowania kryptowalut. Na przykład w dobie pandemii Covid-19, kiedy gospodarka była zamykana, kryptowaluty były chętnie kupowane, jako zabezpieczenie, więc nazwano je cyfrowym złotem. Elon Musk zainwestował 1,5 mld USD w bitcoiny obiecując możliwość zakupu tesli za tą kryptowalutę, co spowodowało dynamiczny wzrost jej kursu. Akcja spełzła na niczym a kurs bitcoina zanurkował. Agresja Rosji na Ukrainę miała niewielki wpływ na rynek kryptowalut i był on przejściowy.

Od początku 2024 roku widoczny jest trend wzrostowy na rynku kryptowalut. Notowania bitcoina wzrosły z 45 tys. USD aby osiągnąć w grudniu poziom 100 tys. USD - wzrost o 122%. W tym czasie złoto podrożało o 33% (wykr. 2).

Należy zauważyć, że od momentu wygrania wyborów prezydenckich przez Donalda Trumpa kurs bitcoina wzrósł o 65%. W trakcie kampanii wyborczej Trump obiecywał uczynić Stany Zjednoczone kryptostolicą świata.

Stosunek notowań złota i kryptowalut jest zmienny i obrazuje względną siłę obu aktywów. Na wykresie 1 przedstawiono relację ceny bicoina do ceny złota za okres ostatnich 5 lat (Bitcoin/Gold Ratio). Wskaźnik ten informuje, ile uncji złota można kupić za jednego bitcoina.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych stooq.pl

Jeżeli Bitcoin/Gold Ratio wzrasta to oznacza, że Bitcoin przebija złoto. W przeciwnym razie złoto przebija Bitcoina. Stąd wniosek, że przy niskim wskaźniku należy sprzedać złoto i kupić bitcoiny a przy wysokim - warto sprzedać bitcoiny i kupić złoto. Okazja do wykorzystania drugiego scenariusza nadarza się obecnie.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych stooq.pl