Czym jest rynek złota i jakie czynniki wpływają na cenę złota

Złoto, jako metal szlachetny jest cenione ze względu na swoje unikalne właściwości fizyczne i kulturowe. Jest uważane za wartościowe i bezpieczne miejsce inwestycji w okresach niepewności gospodarczej. Złoto nie jest walutą żadnego kraju, więc politycy nie mają bezpośredniego wpływu na jego notowania. Atrakcyjność złota jest doceniana przez ludzkość na całym świecie, co ma wpływ na jego cenę. 

Od czego zależy cena złota na rynku, odpowiemy w niniejszym artykule.

Inflacja

Inflacja ma istotny wpływ na cenę złota. Jeżeli rosną ceny towarów i usług następuje spadek wartości pieniądza. Aktywem, które nie podlega inflacji jest złoto. Jego wartość pozostaje niezmieniona, pomimo, że pieniądz fiducjarny stracił na wartości. W związku z tym w obliczu wzrostu inflacji ludzie lokują coraz więcej pieniędzy w złoto. Ożywienie popytu na kruszec powoduje, że cena złota rośnie. Należy dodać, że władze monetarne podejmujące walkę z inflacją podwyższają stopy procentowe, co prowadzi do obniżenia atrakcyjności inwestycji w kruszec i w efekcie wartość złota spada.

Siła dolara amerykańskiego

Istotny wpływ na kurs złota ma wartość dolara amerykańskiego. Ta zależy od wielu czynników, ponieważ Stany Zjednoczone prowadzą globalną politykę na różnych płaszczyznach a dolar pozostaje wiodącą walutą światową. Zależność między ceną złota a kursem dolara wynika z tego, że cena kruszcu jest wyrażana dolarach za uncję. Wobec tego zmiany wartości dolara mają zazwyczaj wpływ na cenę złota, która jest ujemnie skorelowana z kursem dolara. Jeżeli "zielony" traci na wartości wobec innych walut, cena złota wzrasta, ponieważ staje się ono tańsze dla inwestorów. Z drugiej strony, jeżeli dolar umacnia się, to cena złota spada. 

Polityka monetarna Fed

Polityka monetarna ma istotny wpływ na cenę złota. Największe oddziaływanie na globalny rynek złota mają decyzje banku centralnego Stanów Zjednoczonych - Rezerwy Federalnej (Fed). Stopy procentowe banku centralnego USA mogą znacząco zmienić notowania złota. Jeśli Fed podnosi stopy procentowe w celu obniżenia inflacji, to takie działanie może prowadzić do osłabienia popytu na złoto, jako aktywa inwestycyjnego. Dzieje się tak, ponieważ inwestorzy są zmotywowani do lokowania swoich środków w bardziej stabilne instrumenty finansowe. W efekcie rosnące oprocentowanie obligacji skarbowych i lokat bankowych stanowi konkurencję dla inwestycji w złoto. Z drugiej strony, obniżki stóp procentowych powodują, że cena kruszcu zaczyna rosnąć, ponieważ inwestorzy zwracają się do bardziej zyskownych, alternatywnych form lokowania kapitału, w tym w stronę złota.

Ponadto, polityka dodruku pieniędzy w szczególności przez amerykański bank centralny może pozytywnie wpływać na cenę złota. W momencie, gdy podaż pieniądza wzrasta, inwestorzy szukają aktywów, które mogą zabezpieczyć ich kapitał przed inflacją. Złoto jest często uważane za "bezpieczną przystań" na czas kryzysu. W trudnych czasach zyskuje na atrakcyjności, co wpływa na wzrost jego ceny. Reasumując, polityka monetarna Rezerwy Federalnej ma istotne znaczenie dla rynku złota i należy ją monitorować w celu lepszego zrozumienia tendencji cenowych. 

Dochody ludności

Wzrost zamożności społeczeństw pobudza popyt na luksusowe dobra, w tym wykonane ze złota. O połowie całkowitego popytu na złoto stanowi produkcja biżuterii. Zwiększone zainteresowanie wyrobami jubilerskimi wpływa na wzrost ceny złota na rynku.

Ponadto, kiedy ludność osiąga większe dochody, część z nich jest w stanie przeznaczyć na zakup złota w celu inwestycyjnym, co zwiększa popyt i wpływa na cenę kruszcu. Z drugiej strony, kiedy z powodu kryzysu ekonomicznego dochody ludności maleją, popyt na złoto również spada, co może prowadzić do spadku jego ceny. Dlatego, aby dobrze zrozumieć i przewidzieć zmiany cen złota, warto obserwować i analizować zmiany zamożności społeczeństwa i jej wpływu na popyt.

Ceny ropy naftowej

Ceny ropy naftowej są często podatne na wpływ zdarzeń politycznych szczególnie w miejscach newralgicznych. Wzrost notowań tego surowca przekłada się na koszty produkcji i usług w gospodarce. W konsekwencji rośnie inflacja. Inwestorzy mogą więc szukać alternatywnych form lokowania kapitału, takich jak złoto. Jest ono traktowane często, jako panaceum na inflację i wzrost niepewności w gospodarce. Historia pokazała, że ceny złota są podatne na ogólne trendy na rynku surowców. Wzrost niepewności na którymś z rynków może przyczynić się do zwiększenia popytu na złoto, jako aktywa zabezpieczającego przed skutkami kryzysu. 

Wydobycie złota i recykling

Złoto jest surowcem o ograniczonych zasobach naturalnych. Więc poziom jego wydobycia ma wpływ na jego podaż na rynku i w konsekwencji w pewnym stopniu może determinować cenę. Jeśli popyt pozostaje stały lub rośnie a podaż spada, to ceny złota idą go góry. Natomiast wzrost produkcji prowadzi do wzrostu podaży na rynku, co może skutkować spadkiem ceny kruszcu. 

Należy dodać, że koszty produkcji mają wpływ na aktualną cenę złota - jeżeli rosną, to kopalnie i rafinerie będą oczekiwać wyższych cen sprzedaży, co przełoży się na jego notowania. Poszukiwanie złota oraz jego produkcja jest procesem kosztochłonnym i długotrwałym. Więc jego podaż jest nieelastyczna i nie zawsze nadąża za zmieniającym się popytem.

Drugim czynnikiem mającym wpływ na całkowitą podaż złota fizycznego jest recykling. Ludzie pozbywając się precjozów dostarczają na rynek surowiec, który jest poddawany rafinacji i znajduje drugie zastosowanie. Wzrost skupu złotego złomu wzrasta w okresie kryzysu ekonomicznego, kiedy ludzie chcą podreperować budżety domowe.

Sytuacja geopolityczna

Wybuch wojny czy napięcia polityczne na świecie przyczyniają się do wzrostu cen metali szlachetnych. Jeśli dochodzi do wzrostu niepewności związanej z sytuacją polityczną ludzie szukają bezpiecznych aktywów. Spowodowane jest to obawami o stabilność gospodarki i walut. Kupują wówczas duże ilości złota, zazwyczaj traktując je, jako bezpieczną przystań na trudne czasy. W 2022 roku po agresji Rosji na Ukrainę kurs złota wzrósł do 2 tys. USD za uncję, co było skutkiem wzrostu niepewności politycznej na świecie. Zachowania inwestorów były paniczne lecz w następnych miesiącach ceny złota spadły i uncja złota kosztowała poniżej 1,7 tys. USD. Podczas wojny ludzie chcą za wszelką cenę ocalić swój majątek i życie, więc aktywa w postaci złota mogą być środkiem, który pozwoli na przetrwanie tego trudnego czasu. Dlatego odnotowujemy jego wzrost wartości w czasie zawirowań politycznych.

Inwestowanie w złoto

Złoto od wieków uchodzi za jedno z najbardziej bezpiecznych i uniwersalnych aktywów inwestycyjnych. Jest to metal cenny i atrakcyjny dla każdego, kto poszukuje możliwości zarabiania na aktywach alternatywnych ale również chce dokonać dywersyfikacji portfela. Popyt inwestycyjny jest jednym z najważniejszych czynników oddziałujących na aktualny kurs złota. Za złotem przemawia fakt, że jest to fizyczna forma bogactwa, którego posiadanie daje poczucie bezpieczeństwa. Inwestycje w złoto polegają na zakupach sztabek i monet bulionowych ze złota najwyższej próby. Złoto jest również uniwersalnym środkiem płatniczym, co oznacza, że jego wartość jest akceptowana na całym świecie. Dlatego wiele osób decyduje się na zakup złota inwestycyjnego aby zabezpieczyć swoje oszczędności przed ewentualnymi zawirowaniami na rynkach finansowych. 

Stan gospodarki a cena złota

Wpływ kryzysów ekonomicznych na cenę złota jest zwykle postrzegany, jako pozytywnie oddziałujący na jego cenę. Jeżeli gospodarka przechodzi kryzys i rośnie inflacja wówczas inwestorzy lokują kapitał w bezpieczne aktywa, jak np. złoto, co powoduje wzrost kursu tego metalu. Na sytuację w gospodarce ma wpływ wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Kryzysy ekonomiczne, jakie wybuchają w różnych regionach świata mają różne przyczyny, jak jakość zarządzania gospodarką i finansami, sytuacja polityczna, ceny surowców, klęski żywiołowe i humanitarne. W 2020 roku podczas pandemii COVID-19, kiedy nastąpiło silne spowolnienie gospodarcze na świecie, cena złota wzrosła do 2070 dolarów za uncję. Inwestorzy potraktowali złoto, jako bezpieczną przystań na okres kryzysu. 

Globalny handel spekulacyjny a zmienność cen złota

Transakcje na złocie mają również charakter spekulacyjny. Inwestorzy zajmujący pozycje w instrumentach pochodnych na rynku giełdowym liczą na osiągnięcie zysku kapitałowego. Jednak spekulacje na kontraktach terminowych z dużą dźwignią finansową mogą wywołać dynamiczne zmiany kursów złota. Jeśli spekulujący zaczynają masowo kupować złoto z wykorzystaniem kontraktów terminowych, jego cena może szybko wzrosnąć. Z drugiej strony, gdy spekulanci zaczynają masowo sprzedawać kontrakty i przeważa podaż nad popytem, dochodzi do silnego spadku cen złota.Publikowany co tydzień raport „Commitments of Traders” (COT) Komisji Obrotu Giełdowymi Kontraktami Terminowymi (ang. Commodity Futures Trading Commission, „CFTC”) zawiera zestawienie pozycji netto inwestorów spekulujących na rynkach kontraktów terminowych w USA. Raport ten jest uważany za wskaźnik nastrojów na rynku złota.

Rola banków centralnych

Posiadanie złota w skarbcu narodowym zwiększa wiarygodność kraju na arenie światowej. Banki centralne, które zarządzają rezerwami walutowymi, dywersyfikują aktywa z wykorzystaniem fizycznego złota. Do kryzysu finansowego subprime banki centralne wyprzedawały rezerwy złota. Od 2010 roku popyt płynący ze strony tych instytucji jest wyższy niż sprzedaż. Złoto jako zabezpieczenie kupują przede wszystkim kraje rozwijające się, posiadające stosunkowo niski udział kruszcu w rezerwach walutowych. Zakupy złota przez banki centralne mają znaczący wpływ na relację ogólnego popytu i podaży, co ma wpływ na jego cenę rynkową. W 2023 roku banki centralne i międzynarodowe instytucje finansowe posiadały około 35 tysięcy ton złota, co stanowi 17% wszystkiego złota wydobytego przez ludzkość.

Podsumowanie

Złoto jest najbardziej pożądanym metalem szlachetnym a jego cena jest często uważana za wskaźnik kondycji gospodarki i nastrojów inwestorów. Czy da się przewidzieć, kiedy złoto będzie najtańsze i kiedy warto w nie inwestować? Odpowiedź nie jest prosta, ponieważ jego cena zależy od wielu czynników, zarówno ekonomicznych, politycznych, jak i psychologicznych. Niektóre z nich można przewidzieć i zidentyfikować np. podaż i popyt, inflacja, stopy procentowe lub kursy walut. Inne są trudniejsze lub niemożliwe do przewidzenia, np. kryzys, konflikt zbrojny czy katastrofa naturalna. Dlatego też, prognozowanie cen złota jest zadaniem skomplikowanym i obarczonym ryzykiem błędu. Nie ma też gwarancji, że inwestycja w złoto przyniesie zysk lub ochroni przed stratą. Inwestorzy powinni więc być świadomi ryzyka i podejmować decyzję na podstawie solidnej analizy rynku i własnej strategii. Złoto może być cennym elementem portfela inwestycyjnego, ale nie jest magicznym rozwiązaniem dla wszystkich problemów finansowych.