Czynniki wpływające na cenę złota

Złoto jest uniwersalnym środkiem akumulacji bogactwa. Stanowi w dalszym ciągu uniwersalną walutę dla rządów oraz banków centralnych, nawet po upadku złotego standardu.

Podstawą skutecznego inwestowania jest znajomość i rozumienie praw rządzących cenami złota. Te wynikają z relacji między podażą i popytem, na które ma wpływ wiele czynników.

Produkcja

Zasoby naturalne złota są ograniczone i trudno dostępne. Ilość złota może wrosnąć tylko w wyniku produkcji kopalń - w przeciwieństwie do walut, które mogą być drukowane w dowolnej ilości. Produkcja złota skomplikowana i kosztowna i podlega ograniczeniom środowiskowym. Ze względu czasochłonność i duże nakłady na przedsięwzięcie budowy kopalni, nie można w krótkim czasie zwiększyć podaży. Jest więc ona mało elastyczna i w ostatnich latach znacząco nie wzrasta, co w połączeniu z rosnącymi kosztami produkcji i silnym popytem  determinuje wzrost jego ceny.

Dolar amerykański

Cena złota jest ujemnie skorelowana z dolarem amerykańskim, ponieważ notowania złota wyrażane w tej walucie. Im słabszy „zielony” tym silniejsze złoto – jego cena wzrasta. Natomiast w przypadku umocnienia dolara cena złota spada. Dolar jest walutą międzynarodową, reprezentuje największą i najbardziej wpływową gospodarkę świata. Pogorszenie sytuacji w USA powoduje ucieczkę do bezpieczniejszych aktywów, w tym złota. W wyjątkowych sytuacjach złoto drożeje wraz z umacnianiem się dolara, gdyż inwestorzy poszukując bezpiecznych przystani, lokują środki w jednym i w drugim. Takie sytuacje mają miejsce podczas silnych zawirowań w gospodarce lub kryzysów politycznych, np. wojny.

Spekulacja

Spekulacje na instrumentach pochodnych na złoto z dużą dźwignią finansowa mogą wywołać zmiany kursów złota. Skutki działań spekulacyjnych są najczęściej krótkoterminowe, bowiem rynek dąży do równowagi.  Publikowany co tydzień raport „Commitments of Traders” (COT) Komisji Obrotu Giełdowymi Kontraktami Terminowymi (ang. Commodity Futures Trading Commission, „CFTC”) zawiera zestawienie pozycji netto inwestorów spekulujących na rynkach kontraktów terminowych w USA. Raport ten uważany jest za wskaźnik nastrojów na rynku złota.

Zamożność społeczeństw

Wraz z poprawą sytuacji ekonomicznej w kraju gospodarstwa domowe dysponują coraz większymi dochodami rozporządzalnymi, co sprzyja inwestycjom. Mając na uwadze długoterminowe zarzadzanie majątkiem ludność decyduje się na ulokowanie części wolnych środków w złocie fizycznym, co z kolei generuje zwiększony popyt na kruszec, a w konsekwencji - wzrost jego ceny rynkowej. Zwiększa się również popyt na dobra luksusowe, do których należy biżuteria. Generowany przez jubilerów popyt na surowiec jest jednym z czynników powodujących wzrost notowań złota.

Niepewność i spekulacje

Istotną rolę w kreowaniu cen złota mają aktualne nastroje społeczne. Wydarzenia na arenie międzynarodowej związane z konfliktem międzynarodowym mogą być powodem wzrostu kursu złota. Podczas wojny pieniądze stają się bezwartościowe, majątek rzeczowy może być zniszczony lub odebrany przez agresora. Uchodźca może niewiele zabrać ze sobą. Może jednak zabrać posiadane złoto, które spienięży, bowiem tylko ono jest płynne i zachowuje wartość w każdej sytuacji i w każdym miejscu na świecie.

Do wzrostu popytu na złoto może przyczynić się również kryzys polityczny w kraju, zamach terrorystyczny, kataklizm czy pandemia. Podczas pandemii COVID-19, kiedy nastąpiło silne spowolnienie gospodarcze zakupy złota zostały  potraktowane  jako sposób na zabezpieczenie oszczędności przed potencjalną inflacją. W 2020 roku cena złota wrosła do 2070 dolarów za uncję.

Inwestycje

Złoto jest inwestycyjnym aktywem alternatywnym wobec akcji, obligacji, lokat bankowych, funduszy i nieruchomości. Charakteryzuje się mniejszym ryzykiem inwestycyjnym niż papiery wartościowe a jednocześnie ma postać fizyczną i jest płynne. W obliczu kryzysu, w tym wzrostu inflacji zyskuje na popularności. Inwestycja w złoto jest właściwa w długoterminowym planowaniu finansowym, np. oszczędzaniu na emeryturę. Za kilkadziesiąt lat jego realna wartość nie będzie niższa niż obecnie. Może również przynieść zysk kapitałowy.

Kryzysy ekonomiczne

W czasie kryzysu zostają zaburzone mechanizmy rynkowe, spada dynamika wzrostu gospodarczego (PKB), produkcja i sprzedaż. Natomiast wzrasta bezrobocie i inflacja a rodzima waluta traci na wartości. Pogarszają się nastroje konsumenckie i w biznesie, spada standard życia ludności. Aktywem, które nie traci wówczas na wartości jest złoto, które skutecznie chroni przed obniżeniem realnej wartości pieniędzy, dlatego jest postrzegane jako bezpieczna przystań. Zwiększający się w obliczu kryzysu popyt na złoto przekłada się na wzrost jego ceny.

Inflacja

Inflacja zabiera bezpowrotnie oszczędności całego społeczeństwa. Topnieje wartość realna majątku finansowego gospodarstw domowych, spada rentowność inwestycji, firmom trudno planować gospodarkę a ludziom życie i powiększa się strefa ubóstwa. Spadek siły nabywczej pieniądza zachęca ludność do szukania alternatywnych sposobów zabezpieczenia finansowego. Złoto jest postrzegane, jako jedna z najbezpieczniejszych form lokaty kapitału w obliczu inflacji. Spadek siły nabywczej pieniądza jest równoważony wzrostem wartości złota.

Surowce energetyczne

We współczesnym świecie ropa naftowa jest surowcem strategicznym. Nie mniejsze znaczenie ma gaz naturalny. Ograniczenia dostaw ropy naftowej lub gazu w wyniku sankcji, zmowy producentów lub katastrofy naturalnej powodują wzrost cen tych surowców. A to przekłada się na koszty funkcjonowania przedsiębiorstw, co w efekcie powoduje wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych, czyli rośnie inflacja. Ta natomiast przyczynia się do wzrostu ceny złota.

Stopy procentowe

Stopy procentowe ustalane przez banki centralne mają wpływ na funkcjonowanie rynku finansowego i całej gospodarki.  Od ich poziomu zależy opłacalność inwestowania w złoto, co ma z kolei wpływ na popyt. W przypadku niskich stóp procentowych, inwestorzy niechętnie lokują pieniądze w instrumentach finansowych, jak np. obligacje a kupują złoto. Stopy procentowe mają również wpływ na poziom inflacji, jeżeli są niskie wzrastają oczekiwania inflacyjne, co ma pozytywny wpływ na ceny złota.

Banki centralne

Banki centralne, które zarządzają rezerwami walutowymi, dywersyfikują portfel przy pomocy bezpiecznych aktywów, wśród których znajduje się złoto. Posiadanie złota w skarbcu narodowym zwiększa wiarygodność kraju. Do kryzysu finansowego subprime banki centralne wyprzedawały znaczące ilości posiadanego złota. Od 2010 roku popyt płynący ze strony tych instytucji przewyższa podaż. Obecnie złoto kupują przede wszystkim kraje rozwijające się. W ostatnich latach liderem zakupów złota była Rosja, która przygotowywała się do wojny. Popyt ze strony banków centralnych ma wpływ na relację ogólnego popytu i podaży, co wywiera wpływ na wzrost ceny złota.