Banki centralne opływają w złocie

Złoto posiada status bezpiecznego aktywa i w dłuższym okresie zapewnia stabilność finansową. Napięcia geopolityczne i ryzyko recesji są kluczowym argumentem przemawiającym za zamianą walut na złoto.

Złoto jest cennym aktywem, pozwalającym racjonalnie zdywersyfikować rezerwy walutowe. Ma to szczególne znaczenie w trudnych sytuacjach a takich w ostatnich latach nie brakuje. Dlatego w minionym roku oficjalny sektor bankowy wykazał dużą aktywność na rynku złota. Świadczy o tym fakt, że w III kwartale 2022 roku banki centralne zakupiły rekordową ilość kruszcu. Dodatnie saldo zakupów i sprzedaży złota wyniosło 399,3 ton wobec 90,6 ton rok wcześniej, co oznacza wzrost o 340% rdr. Liderem zakupów była Turcja – 31 ton a następny był Uzbekistan – 26 ton. Ludowy Bank Chin (PBoC) poinformował, że w IV kwartale ubiegłego roku dokonał zakupu 32 ton złota o wartości 1,8 mld USD. Według World Gold Council w ciągu trzech kwartałów 2022 roku banki centralne zakupiły 673 ton złota, tj. o 62% więcej wobec analogicznego okresu poprzedniego roku. Były to największe zakupy kruszcu od 55 lat.

Istnieje rozbieżność między danymi World Gold Council a oficjalnie zgłoszonymi danymi śledzonymi przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Prawdopodobnie agencje rządowe niektórych krajów (np. w Chin i Rosji) mogą kupować i przechowywać złoto bez zgłaszania ich jako rezerw.

Rosja już od 2014 roku systematycznie kupowała duże ilości złota. W ten sposób Putin chciał zabezpieczyć kraj przed skutkami sankcji w związku z planowaną inwazją na Ukrainę. Centralny Bank Federacji Rosyjskiej nie musi szukać złota za granicą lecz korzysta z rodzimej produkcji, która w 2021 roku wyniosła 300 ton, z czego 50 ton trafiło na rynek krajowy. Daje to Rosji trzecie miejsce wśród producentów złota za Chinami i Australią. Według raportu World Gold Council z grudnia ubiegłego roku Rosja posiadała w skarbcu narodowym 2.298,5 ton złota, które stanowiło 19,6% narodowych rezerw walutowych. Od rozpoczęcia inwazji na Ukrainę Rosja zaprzestała publikować stany rezerw złota.

Ucieczka banków centralnych do złota jest skutkiem wzrostu niepewności, poczucia ryzyka wobec negatywnych zjawisk geopolitycznych i spodziewanego spowolnienia w gospodarce światowej. W obliczu słabości dzisiejszego systemu finansowego, opartego na wirtualnym pieniądzu i długu banki centralne, postępując racjonalnie, kupują złoto aby zabezpieczyć portfel posiadanych aktywów. Kraj dysponujący dużymi rezerwami złota jest wiarygodny w oczach inwestorów kapitałowych, pożyczkodawców i kontrahentów handlowych, co w obecnych trudnych czasach ma istotne znaczenie dla jego gospodarki.

Warto mieć swój skarb pod ręką, szczególnie w obliczu niepewnej sytuacji na świecie. W sierpniu 2017 roku Bundesbank zakończył operację repatriacji części niemieckiego złota, sprowadzając 374 tony królewskiego metalu z Paryża i 300 ton z Nowego Jorku. W 2014 roku Holandia poinformowała, że sprowadziła z USA 122,5 ton swego złota. Decyzję o repatriacji 90 ton złota podjęła też Austria jak również Węgry – 3 tony.

W 2019 roku NBP dokonał repatriacji 100 ton polskiego złota, które znajdowało się w skarbcu Bank of England.

Według World Gold Council w grudniu 2022 roku światowe rezerwy złota zgromadzone w bankach centralnych i międzynarodowych instytucjach wyniosły 36.746 ton, wobec 31.529 ton przed dekadą. Polska posiada 228,7 ton złota o wartości 12,9 mld USD, co stanowi 8% rezerw walutowych. Planowany zakup 100 ton złota w 2022 roku nie doszedł do skutku i nie wiadomo, kiedy NBP powróci do tego tematu, ponieważ obecnie jest zajęty batalią z wysoką inflacją.

Ryzyko geopolityczne i finansowe, w tym duża zmienność na rynku walutowym, będą katalizatorem popytu na złoto ze strony oficjalnego sektora bankowego w 2023 roku.