Czym jest COMEX? Jak działa największa giełda złota

Trochę historii

Dzieje przedwojenne

Giełda towarowa COMEX (Commodity Exchange Inc) powstała w 1933 roku w Nowym Jorku w wyniku połączenia czterech małych giełd New York Hide Exchange, National Raw Silk Exchange, National Metal Exchange i Rubber Exchange of New York. 

Na mocy rozporządzenia Roosevelta handel złotem był wówczas zabroniony, więc inwestorzy na COMEX-ie zawierali transakcje na srebrze, miedzi i aluminium. 

Krajobraz po Bretton Woods

W 1974 roku po uwolnieniu w Stanach Zjednoczonych handlu złotem Nowojorska Giełda Towarowa (New York Commodity Exchange, “NYMEX”) wprowadziła na rynek pierwszy kontrakt terminowy na złoto a w 1982 roku opcje na złoto. W 1994 roku New York Mercantile Exchange i COMEX połączyły się. Obecnie NYMEX jest własnością COMEX a obie giełdy należą do Chicago Mercantile Exchange Group (CME Group). 

Czym jest COMEX?

Towary giełdowe

Dział COMEX jest miejscem handlu instrumentami pochodnymi (kontraktami terminowymi i opcjami) na złoto i srebro a także miedź, aluminium, stal, molibden, cynk, ołów i rudę żelaza. Inwestorzy mogą zawierać transakcje spekulacyjne, zabezpieczające i arbitrażowe. Natomiast dział NYMEX prowadzi obrót platyną, palladem i wieloma innymi towarami.

Rola giełdy

COMEX, jako giełda złota odgrywa istotną rolę w ustalaniu cen i kształtowaniu rynków metali szlachetnych. Ceny kontraktów terminowych na COMEX mają wpływ na ceny fizycznego złota i innych metali szlachetnych na całym świecie. Inwestorzy, producenci i konsumenci korzystają z rynku COMEX, jako miejsca, gdzie mogą zabezpieczyć sobie ceny złota i srebra.

Kontrakty terminowe, jako instrumenty pochodne są standardem w branży handlu złotem i służą jako wskaźnik cenowy na rynkach międzynarodowych. 

Godziny handlu

Godziny handlu na COMEX trwają od 8:20 do 14:30 czasu wschodnioamerykańskiego. Ponadto handel kontraktami futures i opcjami po tych godzinach jest prowadzony poprzez elektroniczny system transakcyjny NYMEX ACCESS SM. Możliwość zawierania transakcji posiadają więc inwestorzy funkcjonujący w różnych strefach czasowych. Ostatniego dnia handlowego jest ustalana ostateczna cena rozliczeniowa kontraktów futures i opcji.

Jak funkcjonują kontrakty futures na złoto?

Kontrakt terminowy (futures) jest to pochodny instrument finansowy, będący wystandaryzowaną umową między dwiema stronami - kupującym i sprzedającym, dotycząca kupna i sprzedaży:

• aktywów bazowych w ustalonej ilości (np. złoto lub srebro);
• po ustalonej cenie;
• w ustalonym czasie w przyszłości.

Kupujący kontrakt – posiadający długą pozycję ma obowiązek kupić od sprzedającego ten kontrakt złoto lub srebro po ustalonej cenie i czasie. Sprzedający kontrakt - posiadający krótką pozycję ma obowiązek sprzedać kupującemu ten kontrakt złoto po ustalonej cenie i czasie. Zamknięcie pozycji może nastąpić przed datą wygaśnięcia kontraktu przez zawarcie transakcji odwrotnej.

Kontrakty terminowe i opcje na COMEX

Podstawowe kontrakty

Najbardziej znanym instrumentem finansowym na COMEX jest kontrakt terminowy na 100 uncji złota (symbol: GC). Na giełdzie są również notowane kontrakty na mniejsze ilości złota - 50 uncji oraz 10 uncji. Opcje opiewają również na 100 uncji, 50 uncji i 10 uncji złota. Drugi metal szlachetny notowany na COMEX to srebro. Kontrakty terminowe na srebro opiewają na 5000 uncji, 2500 uncji i 1000 uncji kruszcu a opcje na 5000 uncji.

Ponadto na COMEX są notowane kontrakty terminowe na indeks Gold/Silver Ratio i Gold/Platinum Ratio. W tym przypadku inwestorzy mogą typować przyszłą relację cen metali szlachetnych.

Tylko niewielki procent kontraktów terminowych wymaga fizycznej dostawy złota lub srebra, która odbywa się za pośrednictwem zatwierdzonych przez giełdę magazynów, w których przechowywane są sztabki złota.

Manipulacje na giełdzie COMEX

Istnieją różne oskarżenia i teorie dotyczące manipulacji cenowych na giełdzie COMEX. Niektórzy sugerują, że duże instytucje finansowe lub rządowe manipulują cenami kontraktów terminowych na metale szlachetne w celu wywierania wpływu na rynek i osiągania korzyści finansowych.

Jedna z form manipulacji na kontraktach polega na tym, że duże podmioty otwierają znaczące pozycje krótkie (zakładające spadek cen) na rynku kontraktów futures, co prowadzi do sztucznego obniżenia cen metali szlachetnych. Zjawisko to wpływa na rynek fizyczny metalu, ponieważ giełda COMEX oddziałuje na ceny fizyczne metali szlachetnych. Celem może być zakup kruszcu po niskiej cenie.

Znanym przypadkiem manipulacji jest spekulacja braci Hunt, którzy odpowiadają za dynamiczny wzrost ceny srebra w 1980 roku, doprowadzając jego notowania do ekstremalnego poziomu 50 dolarów za uncję.

Warto jednak zaznaczyć, że nauczeni złymi doświadczeniami zarówno COMEX jak również regulator rynku Commodity Futures Trading Commission (CFTC), monitorują sytuację na giełdzie i podejmują środki zaradcze mające na celu zapobieganie manipulacjom i innym nadużyciom.

Inne znaczące giełdy złota

Oprócz giełdy towarowej COMEX na świecie działają inne giełdy mające globalny lub lokalny charakter. Poniżej lista tych najpoważniejszych.

1. London Metal Exchange (LME): LME to jedna z największych giełd surowcowych na świecie. Choć jej główny obszar działalności dotyczy metali przemysłowych, obejmuje również handel instrumentami pochodnymi na złoto. 
2. EUREX: EUREX jest jedną z największych giełd w Europie i oferuje szeroki wybór instrumentów pochodnych, w tym kontraktów terminowych na złoto. EUREX ma siedzibę w Niemczech i jest popularnym miejscem dla inwestorów europejskich.
3. ICE Futures Europe: ICE Futures Europe, będąca częścią Intercontinental Exchange (ICE), to kolejna ważna giełda w Europie, która umożliwia handel kontraktami terminowymi i opcjami na złoto. ICE Futures Europe ma siedzibę w Wielkiej Brytanii i oferuje szeroki wybór kontraktów terminowych, w tym na złoto.
4. Shanghai Gold Exchange (SGE): Jest giełdą działającą w Chinach, która ma ogromne znaczenie w globalnym handlu złotem. Giełda oferuje dla inwestorów kontrakty terminowe i opcje na złoto w juanach chińskich. 
5. Multi Commodity Exchange (MCX): Jest to indyjska giełda, która jest miejscem handlu instrumentów pochodnych na złoto w rupiach indyjskich. Indyjski rynek jest jednym z największych na świecie pod względem popytu na złoto.
6. Tokyo Commodity Exchange(TOCOM): Jest giełdą kontraktów terminowych w Japonii. Na TOCOM handluje się m.in. kontraktami terminowymi na złoto. Jest to ważna platforma dla inwestorów z regionu Azji i innych części świata.
7. Dubai Gold & Commodities Exchange (DGCX) jest jedną z największych giełd na Bliskim Wschodzie, która umożliwia handel kontraktami terminowymi i opcjami na złoto.

Dlaczego giełda COMEX jest ważna dla rynku złota?

Obecnie COMEX jest giełdą odgrywają istotną rolę w gospodarce i na rynkach finansowych, spełniając różne funkcje. Kontrakty terminowe i opcje wpływają na proces formowania i ujawniania cen na rynkach. Cena kontraktu terminowego na złoto COMEX jest ważnym wskaźnikiem ceny rynkowej złota, ponieważ odzwierciedla ona aktualny i przyszły popyt i podaż na ten metal. Jest ona również podstawą dla ustalania cen innych produktów związanych ze złotem, takich jak monety, sztabki, biżuteria czy fundusze ETF. Notowania na COMEX są są śledzone przez banki centralne, rządy i instytucje finansowe na całym świecie. Producenci mogą wykorzystywać kontrakty futures na złoto i srebro notowane na COMEX aby zabezpieczyć się przed spadkiem wartości zapasów w przypadku przeceny tych metali na rynku. Zapasy złota i srebra na COMEX odzwierciedlają stan koniunktury na rynku metali szlachetnych i mają dla inwestorów wartość prognostyczną.