Awers i rewers monety – wyjaśniamy co to jest

Czym jest moneta?

Moneta jest jednym z najstarszych i najczęściej stosowanych środków płatniczych na świecie obok pieniędzy papierowych. W sensie fizycznym jest to zwykle okrągły, płaski kawałek metalu, przedstawiający konkretną wartość pieniężną i pełniący funkcję środka płatniczego. Moneta wprowadzona przez państwo czy organizację odpowiedzialną za emisję pieniędzy posiada określoną wartość nominalną. Zazwyczaj monety mają również unikalne wzory, które wpływają na ich estetykę i rozpoznawalność. Mając w ręku monety można wyczuć ich ciężar i rozpoznać materiał, z którego zostały wykonane. Jednak z biegiem czasu, zwłaszcza w erze cyfrowych płatności, monety zaczynają tracić na popularności a ich rola, jako środka wymiany pieniężnej stopniowo maleje. Niezależnie od tego, monety nadal pełnią ważną funkcję w gospodarce i są używane zarówno do dokonywania transakcji, jak również gromadzone w celach kolekcjonerskich przez numizmatyków.Monety mają różne kształty, rozmiary i wagi, w zależności od kraju, ale zazwyczaj są wykonane ze stopów metali (miedź, nikiel), złota i srebra. 

Awers i rewers - dwie strony monety

Pojęcie awers i rewers dotyczy zdobionego przedmiotu płaskiego, gdy występuje swobodny dostęp do obu jego powierzchni pokrytej zdobieniami, jak. np. grafiką lub drukiem. W znaczeniu bardziej ogólnym awers to strona przednia czegoś a rewers to strona tylna. Ale ważniejszą stroną jest awers. Awers i rewers posiadają monety oraz inne podobne wyroby jak ordery, medale, banknoty, karty bankowe, plakietki itp. Pojęcia te dotyczą również przedmiotów liturgicznych i ołtarzy skrzydłowych. Awers i rewers funkcjonują wyłącznie razem ale różnią się od siebie pod względem wizualnym i informacyjnym. Jednak awers uważa się za ważniejszy element danego przedmiotu. 

Awers oraz rewers pozwalają odróżnić monety różnych emisji, nominałów i krajów. Ich znaczenie nie ogranicza się tylko do aspektu wizualnego. Awers i rewers mogą mieć mieć znaczenie symboliczne lub historyczne, prezentując ważne postacie, wydarzenia lub symbole ważne dla danego kraju. Należy dodać, że nie znając waluty danego kraju można mieć problem z określeniem stron monety.

Awers czyli przód monety

Awers jest oficjalną stroną monety. Jest on również nazywany przednią lub główną stroną. Awers zawiera podstawowy motyw lub symbol danego kraju, np. herb, godło, portret władcy lub osoby historycznej. Stanowi on swoisty znak rozpoznawczy kraju czy okoliczności, dla których moneta została wybita. Awers jako strona oficjalna monety jest kluczowy dla identyfikacji pochodzenia i wartości monety, a także dla podkreślenia jej walorów artystycznych i historycznych. Awers monety może być różny w zależności od okresu, w którym została wybita, rodzaju metalu, z którego jest wykonana, czy też stylu rzeźbiarskiego lub graficznego. Awers jest ważniejszą stroną monety ale nie zawsze można na nim zamieścić wszystkie informacje. Dlatego również na tyle monety są zamieszczane dodatkowe informacje o monecie.

Rewers czyli tył monety

Rewers zawiera treści uzupełniające dotyczące monety. Stanowi ważny element jej kreacji i jest odzwierciedleniem historii, kultury oraz tożsamości danego kraju. Znajdujące się na nim motywy mają zazwyczaj znaczenie symboliczne a jednocześnie charakteryzują się wysokim artyzmem projektu i wykonania, Zazwyczaj na rewersie znajdują się symbole narodowe, godło państwowe, postacie historyczne i inne elementy graficzne. Na rewersie są zamieszczane są informacje, jak nazwa monety, rok produkcji czy symbole związane z okolicznościami wybicia monety. Nominał zazwyczaj jest po stronie rewersu, ale nie na wszystkich monetach. W przypadku monet obiegowych, rewers często zmienia się w zależności od okoliczności lub okresu historycznego. Warto dodać, że na rewersie mogą być prezentowane są również indywidualne cechy danego kraju, takie jak osobliwości przyrody, charakterystyczne budowle. Wiele rewersów wykorzystuje również elementy związane z kulturą, regionem czy też ważnymi wydarzeniami, tak aby monety stanowiły nie tylko środek płatniczy, ale również zawierały aspekt poznawczy. 

Kolekcjonerski aspekt awersu i rewersu

Numizmatycy poszukują monet wyróżniających się nadzwyczajną grafiką na awersie i rewersie, które są rzadkie, unikalne i posiadają wartość artystyczną. Niektórzy kolekcjonerzy preferują elementy graficzne w większym lub mniejszym stopniu związane z okolicznościami historycznymi, takie jak bitwy, koronacje czy urodziny monarchów. Inni zwracają uwagę na monety z interesującymi wzorami artystycznymi i zróżnicowanymi detalami. Z kolei niektórzy kolekcjonerzy wybierają monety okolicznościowe skupione na konkretnym temacie, na przykład wydarzeniach sportowych. Aspekt kolekcjonerski awersu i rewersu monet jest bardzo różnorodny i zależy od indywidualnych preferencji i zainteresowań kolekcjonera. 

Przykłady awersu i rewersu na monetach

O wzorach na monetach decydują władze monetarne kraju emitenta, które starają się uhonorować ważne wydarzenia, postacie historyczne lub symbole narodowe. Niektóre osiągają wysokie ceny. Złoty aureus, moneta wybita w 42 r. p.n.e upamiętniająca zamordowanie Juliusza Cezara osiągnęła na aukcji cenę 3,5 mln dolarów. Awers monety przedstawia głowę Brutusa, jednego z organizatorów spisku a na rewersie są dwa sztylety zwrócone ostrzami w dół. W polskiej numizmatyce przykładem awersu jest wizerunek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przedstawiony na trojakach koronnych wprowadzonych do obiegu w XVIII wieku. Dużym zainteresowaniem kolekcjonerów cieszy się aluminiowa moneta z PRL o nominale 5 zł. Awers zawiera godło państwowe, rok produkcji monety oraz napis "Polska Rzeczpospolita Ludowa". Na rewersie jest wybity wizerunek rybaka wyciągającego sieci i nominał 5 zł. Rewers monet określanym również mianem reszka (wyraz pochodzenia rosyjskiego) jest wybity symbol nominału monety. Orzeł i reszka - oba pojęcia funkcjonują w polskiej numizmatyce, jak również są używane obecnie potocznie w stosunku do zwykłych monet emitowanych przez Narodowy Bank Polski. 

W przypadku euro, awers stanowi stroną narodową i różni się w każdym kraju. Zazwyczaj zawiera on nominał, grafikę lub inne symbole reprezentujące kraj, który emituje monetę. Przykładowo, w Austrii strona główna monety o nominale 1 euro zawiera wizerunek Wolfganga Amadeusza Mozarta. Rewers jest wspólny dla wszystkich krajów używających monet euro. Jest to mapa Europy lub inne symbole charakterystyczne dla krajów i wartości Unii Europejskiej.

Pojęcie awersu i rewersu dotyczy również monet bulionowych wybitych z metali szlachetnych najwyższej próby. Monety ze złota i srebra wybite przez British Mint, jak Britannia przedstawiają wizerunek króla Karola III, poprzednio królowej Elżbiety II. Monety Wspólnoty Brytyjskiej, jak Australijski Kangur czy Kanadyjski Liść Klonowy, każdego nominału, przedstawiają postać brytyjskiego monarchy. Na awersie południowoafrykańskiego Krugerranda znajduje się wizerunek Krugera, zasłużonego prezydenta Republiki Południowej Afryki. Po drugiej stronie monety przedstawiono nadzwyczaj szybką gazelę springbok. 

Podsumowanie

Awers i rewers stanowią integralną część projektu monety, który uosabia nie tylko wartość estetyczną, ale również stanowi odzwierciedlenie zamierzonego celu projektu. Symbole i informacje zamieszczone na obu stronach monety dostarczają najważniejszych informacji o kraju emitenta. Pojęcia awersu i rewersu są zawiązane również z rynkiem numizmatycznym. Dlatego też obie strony monety są ważne i stanowią ciekawy element w świecie numizmatyki.