Istota złota

Złoto towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Wyrabiano z niego biżuterię, zdobiono pałace i świątynie i bito pieniądz monetarny. Posiadanie złota jest synonimem bogactwa, luksusu i dobrego stylu.

Od zarania ludzkości pozyskano około 210 tys. ton złota, z którego: 46% zostało wykorzystane do wyrobu biżuterii, 22% zakupili inwestujący w sztabki, monety, medale i fundusze, 17% posiadają banki centralne i 15% pozostałe podmioty. 90% złota pozyskano od kalifornijskiej gorączki złota, jaka miała miejsce na zachodnim wybrzeżu USA w XIX wieku.

Jak wynika z danych World Gold Council średnia roczna podaż złota w ciągu ostatnich 10 lat (2013-2022) wynosiła 4.654 ton, z czego 3.478 ton pochodziło z kopalń i 1.172 ton ze skupu złomu. Pozostałe 4 tony dopełniają transakcje zabezpieczające.

Popyt na złoto w postaci fizycznej jest kreowany przez jubilerów, przemysł i protetykę, inwestorów, fundusze inwestycyjne, banki centralne i podmioty działające poza regulowanym rynkiem (OTC). W tabeli 1 przedstawiono dane dotyczące popytu w poszczególnych segmentach rynku złota za okres ostatnich 10 lat.

 

*Popyt na złoto kreowany przez fundusze ETF jest bardzo zmienny. Bilans zakupów i sprzedaży zmieniał się w zakresie od -932 ton do +892 ton.

**W 2022 roku banki centralne zakupiły 1.136 ton złota, najwięcej od 55 lat.

Złoto jest metalem szlachetnym o liczbie atomowej 78 a jego ciężar właściwy wynosi 19,2 gram/cm sześcienny. Tona złota zmieści się w kuli o średnicy 46 cm a nawet wysportowany mężczyzna z trudem podniósłby sześcienną kostkę kruszcu o krawędzi 15 cm. Oszuści wykorzystują fakt, że złoto i wolfram mają zbliżony ciężar właściwy - pokrywają sztabki wykonane z wolframu cienką warstwą złota. W takim przypadku test wagowy nie da wiarygodnej odpowiedzi. Pozostaje próba radiologiczna lub badanie zniszczeniowe, np. przez wiercenie. Złamane wiertło będzie dowodem, że padliśmy ofiarą oszustwa. Aby uniknąć takiej sytuacji należy kupować złoto tylko u wiarygodnego dealera, jak Mennica Mazovia.

Złoto posiada unikalne właściwości fizyko-chemiczne, dzięki czemu znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Jest ono miękkie i kowalne. Z jednej uncji złota można uzyskać arkusz o grubości 0,000018 cm i powierzchni 9 metrów kwadratowych lub wyciągnąć drut o długości 80 km. Złoto bardzo dobrze przewodzi prąd i ciepło oraz idealnie odbija promieniowanie we wszystkich zakresach widma. Stosuje się je więc w technice kosmicznej. Cienka warstwa złota na wizjerze hełmu astronauty chroni go przed szkodliwym działaniem promieniowania kosmicznego oraz elementy statków kosmicznych, co zabezpiecza je przed nagrzewaniem. Złotem pokryte są zwierciadła teleskopu Jamesa Webba. Realizowane są pionierskie projekty w budownictwie polegające na pokrywaniu złotem szyb biurowców, co ma zabezpieczyć wnętrza przed nadmiernym nagrzewaniem promieniami słonecznymi.

Złoto jest wykorzystywane w nowoczesnych technologiach, mediach, telekomunikacji i medycynie. Coraz więcej złota zużywa przemysł motoryzacyjny, w szczególności samochody autonomiczne, gdzie wymagana jest wysoka niezawodność czujników, styków, przełączników i innych elementów sterujących.

Złoto jest wykorzystane w leczeniu różnych chorób, o czym wiedziano już w Starożytności. Dwa i pół tysiąca lat przed Nową Erą, chińscy lekarze stosowali je do leczenia ospy, owrzodzeń i przy zatruciach rtęcią. W XVI wieku Paracelsus zalecał stosowanie preparatów złota do terapii chorób wenerycznych, trądu, ran i padaczki. Związkami złota leczono również choroby zakaźne, choroby serca i gruźlicę. Kleopatra wiedziała, że balsamy ze złota zapewnią jej długotrwałą młodość i urodę. Dziś złoto stanowi składnik wielu leków. Nanozłoto koloidalne przyczynia się do zniwelowania wielu dolegliwości, na przykład stanów zapalnych, nowotworów, chorób zakaźnych a także oczyścić skórę. Tzw. jęczmień, będący stanem zapalnym powieki można wyleczyć, pocierając chore miejsce złotą obrączką. Amerykańscy naukowcy przeprowadzili z sukcesem celowaną terapię nowotworu prostaty z wykorzystaniem nanocząsteczek złota i lasera, jednocześnie oszczędzając zdrową tkankę.

Posiadanie złota dowodzi bogactwa, luksusu i dobrego stylu. Ze złota wykonuje się zdobienia pałaców, świątyń, przedmioty użytkowe i biżuterię. Gdańska wódka Goldwasser, ziołowo-korzenny likier, wyróżnia się nie tylko bogatą kompozycją przypraw i ziół ale również zawartością płatków złota. Natomiast w luksusowym hotelu Burj Al Arab w Dubaju można wypić filiżankę cappuccino posypanego drobinkami 24-karatowego złota.