Złoto w krajach BRICS

Blok BRICS nie tworzy politycznego ani gospodarczego związku, jak Unia Europejska. Sojusz postawił sobie za cel zbudowanie nowego porządku świata, ograniczenie dominującej roli amerykańskiego dolara i zreformowanie ONZ.

BRICS nie jest to międzynarodowa organizacja gospodarcza ani polityczna lecz blok państw, które zamierzają ze sobą współpracować. Mówi się o stworzeniu wspólnej waluty do rozliczeń transakcji handlowych, alternatywnej wobec dolara amerykańskiego.

Dotychczas do BRICS należały: Brazylia, Rosja, Indie i Chiny Republika Południowej Afryki. Jednak od 2024 roku do tego bloku dołączył Iran, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Egipt i Etiopia.
Populacja poszerzonego BRICS wynosi 3,7 mld, co stanowi 45% ludności całego świata. Kraje te posiadają 45% światowych zasobów ropy naftowej. Natomiast całkowity PKB wynosi 26 bln dolarów, z czego 70% przypada na Chiny. Stanowi to 25% globalnego PKB.

BRICS posiada wielki potencjał ekonomiczny oraz młodą, niejednokrotnie dobrze wykwalifikowaną siłę roboczą. Jednak pomiędzy poszczególnymi krajami występują różnice w wielu względach, jak ustrój polityczny, rozwój gospodarczy, posiadane zasoby naturalne, sytuacja finansowa czy posiadane rezerwy walutowe, w tym udział w nich złota.

Złoto w bankach centralnych BRICKS w lipcu 2024 roku

Sytuacja gospodarcza i polityczna na świecie ulega dynamicznym zmianom - zmienia się podejście do lokowania kapitału przez banki centralne w złocie. Wzmożona aktywność w zakresie jest widoczna szczególnie w Chinach i Rosji.

Federacja Rosyjska posiada 2.335,9 ton złota w banku centralnym, co stanowi 26% rezerw walutowych. Jest to efektem intensywnych zakupów w związku z planowaną agresją na Ukrainę i przewidywanymi sankcjami ze strony Zachodu. Od 2010 roku Centralny Bank Federacji Rosyjskiej kupił 1.685 ton złota. Pod względem produkcji złota Rosja uplasowała się na 3 miejscu na świecie, dostarczając w 2023 roku 248,8 ton kruszcu (wzrost o 30% w ciągu 10 lat).

Rola Chin na globalnym rynku złota jest nie do przecenienia. W ubiegłym roku Ludowy Bank Chin kupił 225 ton złota i obecnie posiada 2.264,3 ton cennego kruszcu. Państwo Środka posiada gigantyczne rezerwy walutowe o wartości 3,2 bln dolarów, z czego wartość złota stanowi zaledwie 4,3 %. Należy dodać, że Chiny generują największy popyt konsumpcyjny na rynku złota – w 2023 roku Chińczycy kupili 909,7 ton kruszcu w postaci sztabek i monet. Chiny są również największym producentem złota na świecie. W 2023 roku za Wielkim Murem wyprodukowano 378,2 ton kruszcu.

Bank centralny Indii posiada w zapasach 831,4 ton złota, jest to jednak niewiele w porównaniu z liczbą mieszkańców. Złoto w postaci biżuterii intensywnie gromadzą prywatnie Hindusi, traktując je, jako symbol dobrobytu, czystości i szczęścia. W ten sposób kreują ogromny popyt konsumpcyjny na złoto – w 2023 roku wyniósł on 761 ton. Szacuje się, że w prywatnym posiadaniu mieszkańców Indii znajduje się 25 tys. ton złota, czyli trzy razy więcej niż największe na świecie rezerwy Stanów Zjednoczonych.

Arabia Saudyjska dysponuje rezerwami złota w ilości 323,1 ton, co stanowi 5,4% rezerw walutowych Królestwa. Warto dodać, że w tym roku kończy się 50-letnia umowa zawarta ze Stanami Zjednoczonymi, w ramach której handel ropą naftową rozliczany był w dolarach amerykańskich. To poważnie wspierało amerykańską walutę, więc relacje na linii Rijad-Waszyngton były bardzo dobre. Jednak przystąpienie Arabii Saudyjskiej do BRICKS może oznaczać poważne ochłodzenie stosunków między tymi krajami.

Lokowanie rezerw walutowych w złocie nie stanowi priorytetu rządu Brazylii. Banco Central do Brasil posiada 129,7 ton złota, co stanowi 2,4% rezerw walutowych kraju. W ubiegłym roku produkcja złota w Brazylii wyniosła 84,3 ton, co daje jej 15 pozycję w wśród producentów złota.

Od 2022 roku Egipt powiększył stan posiadania złota o 42 tony. Obecnie złote rezerwy w Central Bank of Egypt wynoszą 126,6 ton, co stanowi 21,7% rezerw walutowych kraju.

W skarbcu narodowym Republiki Południowej Afryki znajduje się 125,4 ton złota. Pamiętamy, że kraj ten przez dziesiątki lat był liderem w produkcji tego metalu, W latach 70-tych ubiegłego wieku RPA wydobywała 1.000 ton złota rocznie, co stanowiło ponad 2/3 światowej produkcji. Ubiegłoroczne wydobycie kruszcu wyniosło 104,3 ton, co daje RPA 12 miejsce na świecie. Powodem spadku wydobycia jest utrzymująca się od wielu lat niestabilna sytuacja polityczna i braki energii elektrycznej.

Stosunkowo mało złota w oficjalnych rezerwach posiadają Zjednoczone Emiraty Arabskie i wynoszą one 73,9 ton. Jednak Arabowie kochają złotą biżuterię, o czym można przekonać się odwiedzając Gold Souk w Dubaju.

Łącznie banki centralne 8 krajów poszerzonego BRICS posiadają 6.210 ton złota (bez Iranu i Etiopii, które nie raportują informacji o posiadanych rezerwach złota). Stanowi to 17% całkowitych rezerw złota w bankach centralnych i międzynarodowych instytucjach finansowych na świecie. Jest to stosunkowo mało w porównaniu do liczby ludności i rezerw walutowych BRICS.

The Unit

Kraje poszerzonego BRICS planują wprowadzić walutę The Unit, opartą w 40% na złocie i w 60% na koszyku walut państw należących do grupy. Miałaby ona ułatwić handel pomiędzy krajami BRICS a dostawcami ropy, jak również wspomogłaby handel międzynarodowy. Nieuwzględnienie dolara amerykańskiego może skutkować osłabieniem jego dominującej pozycji w transakcjach handlowych. Realizacja tego celu miałaby wpływ na dolara i rynek złota. Nie wiadomo, czy dojdzie do tego, bowiem krążą sprzeczne informacje o takim projekcie.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych World Gold Council z lipca 2024 r.( bez uwzględnienia Iranu i Etiopii).