Jak działają ETFy i fundusze oparte na złocie?
Giełdowe produkty inwestycyjne oparte na aktywach
W dzisiejszym złożonym i globalnym środowisku finansowym inwestorzy szukają różnych sposobów dywersyfikacji swojego portfela. Jednym z popularnych instrumentów finansowych, który przyciąga uwagę inwestorów są produkty finansowe notowane na giełdach (ang. Exchange Traded Products, "ETP") inwestujące w aktywa finansowe (np. indeksy giełdowe) i towarowe (np. metale szlachetne, ropa naftowa). Ceny tych instrumentów finansowych odzwierciedlają notowania aktywów bazowych. Są to inwestycje pasywne, ponieważ inwestorzy nie zarządzają aktywnie danym instrumentem. Pasywne inwestowanie jest popularne ze względu na niższe koszty zarządzania i bardziej stabilny charakter. Instrumenty ETP dzielą się na ETF (Exchange Traded Funds), ETC (Exchange Traded Commodities) i ETN (Exchange Traded Notes).
ETF na złoto
Exchange Traded Funds są to fundusze notowane na giełdzie, których ceny są powiązane z notowaniami złota. Pełne fizyczne zabezpieczenie udziałów funduszu stanowi czyste złoto, które jest przechowywane w instytucjach finansowych pełniących funkcję depozytariusza, zazwyczaj w bankach. W przypadku funduszy ETF zabezpieczeniem inwestycji może być również kontrakt terminowy na złoto. Tego rodzaju inwestycje, których ekspozycja jest wystawiona na fizyczne aktywo określane są mianem "papierowego złota". Według World Gold Council na całym świecie funkcjonuje ponad 100 funduszy typu ETF, które sierpniu 2023 roku posiadały w zarządzaniu 3.387 ton złota.
ETC na złoto
Exchange Traded Commodities są to dłużne instrumenty finansowe należące do produktów notowanych na giełdzie opiewające na różne towary a zabezpieczenia w postaci gwarancji udziela emitent lub spółka specjalnego przeznaczenia. Popularne wśród instrumentów ETC są fizyczne metale szlachetne. W przypadku ETC na złoto podmiot gwarantujący kupuje w tym celu odpowiednią ilość kruszcu. Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. jest notowany ETC na fizyczne złoto The Royal Mint Responsibly Sourced Physical Gold ETC. Emitentem pierwszego ETC na GPW jest europejska platforma HANetf. Zabezpieczeniem jest kruszec zdeponowany w Londynie. Złoto, będące przedmiotem inwestycji pochodzi z kopalń działających odpowiedzialnie społecznie a ponadto jego duża część to złoto ze zweryfikowanego recyklingu. Dzięki notowaniom ETC inwestorzy na GPW mają możliwość inwestować w złoto papierowe.
ETN na złoto
Exchange Traded Notes, są to instrumenty finansowe notowane na giełdzie oparte na bieżących kursach złota. Idea jest więc podobna jak w przypadku ETF lub ETC. Jednak ETN nie kupuje złota na zabezpieczenie lecz jest dłuższym zobowiązaniem emitenta do wypłacenia określonej kwoty, co wiąże się z ryzykiem kredytowym.
Czym jest i jak działa ETF oparty na złocie?
ETF-y jest to rodzaj funduszy inwestycyjnych, które są notowane na giełdach, na podobnych zasadach, jak akcje czy obligacje. W zamian za wpłacone pieniądze inwestor otrzymuje udziały w funduszu.
Wyjście z inwestycji w ETF na złoto odnosi się do sytuacji, w której inwestor decyduje się na sprzedaż na giełdzie lub umorzenie swoich udziałów w zamian za fizyczne złoto. Dzięki notowaniom giełdowym inwestor w każdej chwili może zadecydować o sprzedaży udziałów w celu realizacji zysków lub zminimalizowania strat. Aby inwestować w udziały ETF-u na złoto należy posiadać rachunek maklerski a w transakcji może pośredniczyć zagraniczny broker.
Najwięksi gracze na globalnym rynku
Liderem jest fundusz SPDR Gold Shares. W sierpniu 2023 roku zarządzał on aktywami rzędu 55 mld USD, co odpowiadało wartości 890 ton złota. Udziały SPDR są handlowane na giełdach w Nowym Jorku, Meksyku, Tokio, Singapurze, Hong Kongu i Singapurze. Kolejne fundusze na podium to iShares Physical Gold (28 mld USD) i Invesco Physical Gold ETC (15 mld USD).
Zalety funduszy ETF na złoto
Fizyczne złoto vs. papierowe złoto
Jedną z głównych zalet inwestowania na rynku ETF jest możliwość zarabiania na złocie bez jego fizycznego posiadania, przy jednoczesnym czerpaniu korzyści z wahań cen. Lokowanie pieniędzy w ETF-y jest adekwatne do kupowania samego złota w formie sztabek czy monet. Nie ma dużej różnicy między notowaniami funduszu i rynkową ceną złota. Inwestor może wybrać ETF i nie musi się martwić o przechowywanie złota i jego późniejszą odsprzedaż. Nie zawsze jest to proste w przypadku fizycznego złota w postaci sztabek lub monet bulionowych. W świetle powyższego nasuwa się wniosek, że warto inwestować w fundusze typu ETF.
Płynność inwestycji
Ze względu na fakt, że tytuły uczestnictwa w ETF-ach są papierami wartościowymi notowanymi na giełdach można z łatwością rozpocząć oraz zakończyć inwestycję. Giełdy, na których prowadzony jest obrót tymi instrumentami są płynne. Aby inwestować w ETF na złoto wystarczy posiadać rachunek inwestycyjny. Transakcje można zawierać online, całą dobę, z dowolnego miejsca na świecie.
Niskie koszty
ETF-y są dostępne na giełdzie, co oznacza, że inwestorzy posiadający rachunek maklerski mogą je kupować i sprzedawać tak samo, jak akcje czy obligacje, przy stosunkowo niskich prowizjach. Ponadto, koszty zarządzania ETF-ami są zwykle niższe wobec tradycyjnych funduszy inwestycyjnych. W praktyce w przypadku ETF-ów na złoto roczne koszty ponoszone przez inwestora stanowią 0,2%-0,6% wartości aktywów.
Dywersyfikacja portfela
Cena udziałów w ETF-ach zmienia się zgodnie z notowaniami złota. Dodanie ich do portfela inwestycyjnego będzie miało podobny skutek, jak w przypadku zakupu fizycznego złota. Jak wiadomo, jest ono nisko a bywa nawet ujemnie skorelowane z akcjami. Daje to korzyści płynące z efektu dywersyfikacji, bowiem portfel inwestycyjny, który zawiera pewien udział ETF-ów wykazuje się większą odpornością na niekorzystne zmiany na rynkach finansowych.
Ryzyko inwestycji w ETF-y
Chociaż złoto jest uważane za synonim bezpieczeństwa, jego cena podlega wahaniom w zależności od zmian warunków gospodarczych, rynkowych i politycznych. W związku z tym inwestowanie w ETF-y na złoto niesie ze sobą określone ryzyko.
Tytuły uczestnictwa w ETF-ach są to instrumenty finansowe notowane na zmiennej giełdzie a nie fizyczny kruszec. Mogą stracić na wartości z powodu upadłości emitenta, manipulacji, oszustw, zmian prawa, konfiskaty złota znajdującego się w posiadaniu depozytariusza a także pogorszenia sytuacji ekonomicznej, politycznej lub wojny. W sytuacji kryzysowej dostęp do rachunku maklerskiego i dysponowanie udziałami może być utrudniony lub zablokowany.
Inwestowanie w ETF-y na złoto wiąże się z kosztami zarządzania, które obciążają inwestorów. Chociaż są to niskie koszty to jednak po długim czasie ich skumulowana wartość może znacząco wpłynąć negatywnie na wynik inwestycji.
ETF-y funkcjonują na zagranicznych rynkach, co niesie ryzyko walutowe dla polskich inwestorów, mogące obniżyć rentowność inwestycji.
Zysk z inwestycji w instrumenty finansowe jak ETF, ETC czy ETN jest opodatkowany w Polsce. Dla porównania inwestycja w złoto bulionowe jest zwolniona z podatku PIT, jeżeli od daty zakupu upłynęło co najmniej 6 miesięcy.
Przed zainwestowaniem kapitału w fundusz ETF należy zrozumieć, czym jest ten instrument finansowy oraz uświadomić sobie wszystkie aspekty ryzyka. Analogicznie, jak przy każdej inwestycji przeprowadzenie dokładnych badań i analizy jest kluczowe przy podejmowaniu decyzji, czy warto inwestować w ETF.
Podsumowanie - czy warto inwestować w ETF-y?
Nabywanie tytułów uczestnictwa ETF-ów złota należy do inwestycji pasywnych. Mogą być one atrakcyjną opcją dla inwestorów, którzy poszukują odpowiednich aktywów aby wzbogacić portfel inwestycyjny i w ten sposób zabezpieczyć się przed zawirowaniami na rynkach finansowych. Zakup udziałów najlepszych ETF-ów na złoto jest efektywnym sposobem na uczestnictwo w rynku królewskiego metalu.