Rubel a złoto

Rosja nie pozostaje bez reakcji wobec nakładanych na nią sankcji. Jej atutem są surowce energetyczne a także inne bogactwa naturalne, jak żelazo, nikiel, pallad i złoto.

Putin wydał dekret, który przewiduje, że zagraniczni kontrahenci z tzw. "nieprzyjaznych państw", czyli tych, które podpisały się pod sankcjami gospodarczymi przeciwko Federacji Rosyjskiej, mają płacić rublami za gaz ziemny. W przeciwnym razie dostawy zostaną wstrzymane. Rosja przyjmie również płatności w złocie a nawet w bitcoinach.

Transakcje handlowe będą realizowane za pośrednictwem Gazprombanku, gdzie nabywcy gazu będą wpłacać dolary i euro. Te zostaną wymienione na ruble, którymi będzie dokonana zapłata za surowiec. Informacja o nowym sposobie płatności spowodowała szybki wzrost notowań rubla a jego kurs powrócił do poziomu sprzed wybuchu wojny. Jak widać środki podjęte przez Putina w celu stabilizacji rosyjskiego rynku finansowego okazały się skuteczne, co może być skutkiem niewdrożenia wszystkich sankcji przez Unię Europejską, jak np. pozostawienie częściowo otwartego systemu SWIFT dla rosyjskich banków. Rozliczenia w rublach mogą być rozszerzone również na inne surowce i produkty kupowane w Rosji, która posiada silne atuty w postaci surowców energetycznych w postaci ropy naftowej, gazu i węgla a także innych bogactw naturalnych, jak m.in. żelazo, miedź, nikiel, chrom, uran, pallad, diamenty i złoto. Ponadto jest ona jednym z największych eksporterów zbóż.

Było oczywistym, że Polska zostanie umieszczona na liście "nieprzyjaznych państw", więc PGNiG już otrzymało od Gazpromu pismo dotyczące zmiany zasad płatności za dostawy gazu. Czy przyjdzie nam więc wybierać między chłodem a głodem?

W obliczu załamania kursu rubla w marcu Rosjanie ruszyli po zakupy złota aby ochronić wartość swoich oszczędności. Po rozpoczęciu agresji na Ukrainę popyt na złoto i pallad wzrósł w Rosji czterokrotnie. Złoto stało się alternatywą dla dolara amerykańskiego.

W obliczu perturbacji na rynku finansowym Rosja postanowiła wesprzeć swoją walutę złotem. Bank Centralny Federacji Rosyjskiej wznowił zakupy złota od lokalnych banków ustalając stałą cenę 5 tys. rubli (52 USD) za gram - niższą od światowych notowań.

Decyzja Rosji przypomina „standard złota”, jaki funkcjonował w latach 1879-1914, kiedy cena kruszcu została ustalona na poziomie 21 dolarów za uncję. W 1933 roku za prezydentury Roosevelta wprowadzono w Stanach Zjednoczonych zakaz posiadania złota przez ludność i ustalono parytet wymiany 35 USD za uncję.  Później cena ta została przypieczętowana podczas konferencji w Bretton Woods w 1944 roku ale nie wytrzymała presji zmieniającego się świata. W 1971 roku prezydent Nixon postanowił o odejściu od systemu dając zielone światło dla rozwoju wolnego rynku złota.

Czyżby Putin marzył o powiązaniu rubla ze złotem aby uniezależnić finansowanie swojego banku centralnego od dolara? Biorąc pod uwagę ogromne ilości surowców, jakimi dysponuje Rosja istnieje zagrożenie dla wszechobecnej dominacji amerykańskiego dolara. Czyżby rodził się lokalny standard złota oparty na złotym rublu?

Putin wierzy, że złoto pomoże mu uporać się z sankcjami. Obecnie Rosja posiada w rezerwach walutowych około 2300 ton złota o wartości 132 mld dolarów. Wartość wszystkich rosyjskich rezerw walutowych szacowana jest na 650 mld dolarów. Rosja nie musi kupować złota za granicą, bowiem jest trzecim na świecie producentem tego kruszcu – w 2021 roku wyprodukowała 300 ton złota. Pomimo sankcji Putin nie musi martwić się o rynki zbytu. Takie kraje, jak Indie, ZEA czy Chiny mają duży apetyt na złoto i nie będą wybrzydzać nad źródłem jego pochodzenia.

Tymczasem Departament Skarbu USA zakazał zawierania wszelkich transakcji, w tym z udziałem złota, z Bankiem Centralnym Federacji Rosyjskiej, Narodowym Funduszem Majątkowym Federacji Rosyjskiej i Ministerstwem Finansów Federacji Rosyjskiej. Jednak trudno będzie o jednomyślność na całym świecie. Wątpliwe aby do działań administracji amerykańskiej przyłączyły się takie kraje, jak Chiny, Indie, Iran czy Turcja.